You are here:

Agrobiznes

.

VLERËSIMI I PROGRAMIT

Programi: AGROBIZNES, BA, ri/akreditim

 

Emri i programit të studimit Agrobiznes
Niveli kualifikimit sipas KKK

(me shkurtesat BA, MA, PhD, program doktorate, kurs universitar, certifikatë apo diplomë profesionale)

Bsc (Baçelor i Shkencave)
Grada akademike dhe emërtimi i diplomës në formë të plotë dhe të shkurtuar Agrobiznes (Bsc. Agribusiness)
Fusha e studimit sipas Erasmus Subject Area Codes (ESAC) 01.2
Profili i programit akademik (specializimi) Shkencat e Jetës (Menaxhim Agrobiznesi)
Kohëzgjatja minimale e studimit 3 vjet
Forma e studimit (e rregullt, pa shkëputje nga puna, studim në distancë etj.) E rregullt
Numri i ECTS kredive (total dhe për vit) 180 ECTS
Modulet /Lëndët (titujt) Matematikë

Prodhim bimor

Ekonomiks

Sociologji rurale

Bazat e metodologjisë së hulumtimit

Bazat e marketingut

Prodhim shtazor

Ekonomia bujqësore

Statistikë biznesi

Gjuhë angleze

Kontabilitet

Menaxhimi i fermave

E drejta në biznes

Bazat e financave

Hortikulturë

Shërbimet këshillimore në agrobiznes

Marketing agroushqimor

Menaxhim agrobiznesi

Menaxhimi financiar për Agrobinzes

Komunikim biznesi

Prodhimtaria organike

Teknologji e prodhimit dhe përpunimi të produkteve perimore

Mbrojtja e bimëve

Mjediset e mbrojtura

Projekte në agrobiznes

Kooperimi dhe Integrimi në Bujqësi

Bazat e botanikës ekonomike

Kërkimet e marketingut

BE dhe politikat e përbashkëta bujqësore

Menaxhimi i turizmit rural

Zhvillimi rural

Menaxhimi i karrierës

Çmimet dhe tregjet e produkteve bujqësore

Sjellja konsumatore

Menaxhimi i burimeve njerëzore

Biznesi ndërkombëtar

Menaxhimi i cilësisë së produkteve agroushqimore

Përpunimi i ushqimit dhe nutricioni

Vreshtari dhe enologji

Ekonomiksi i administrimit publik

Rrjeti i të dhënave të kontabilitetit në fermë

Informatikë biznesi

Statistikë e aplikuar

Logjistikë e avancuar në agrobiznes

Praktika profesionale

B.Sc. Teza

Numri i vendeve të studimit 80
Udhëheqës i programit studimor Prof. ass. dr. Sadik Maloku

Prof. asoc. dr. Isuf Lushi

Prof. asoc. dr. Shukri Maxhuni

Personeli i përhershëm shkencor/artistik

(Numri sipas kategorive të personelit)

Pesë (5) profesorë: katër (4) Profesorë të asocuar, një (1) profesor asistent
Taksat e studimit 0€ për semestër

Sipas Udhëzimit administrativ të MASHTI

Përmbajtja e procesit arsimor

Tabela: Përmabjta e programit studimor “Agrobiznes”

Viti i parë
Semestri I Orë/javë  
Nr. O/Z Lëndët L U ECTS Mësimdhënësi
1.1 O Matematikë 3 2 7 Prof. asoc. dr. Ismet Temaj
1.2 O Prodhim bimor 3 2 6 Prof. asoc. dr. Isuf Lushi
1.3 O Ekonomiks 3 2 7 Prof. ass. dr. Ekrem Gjokaj
1.4 O Sociologji rurale 2 2 5 Prof ass. dr. Besim Gallopeni
1.5 O Bazat e metodologjisë së hulumtimit 2 2 5 Prof. ass. dr. Kushtrim Braha
          30  
Semestri II Orë/javë  
Nr. O/Z Lëndët L U ECTS Mësimdhënësi
2.1 O Bazat e marketingut 2 2 6 Prof. ass. dr. Kushtrim Braha
2.2 O Prodhim shtazor 2 2 6 Prof. asoc. dr. Shukri MaxhuniHhhjsdjvskldjfbjkl
2.3 O Ekonomia bujqësore 3 2 6 Prof. ass. dr. Sadik Maloku
2.4 O Statistikë biznesi 3 2 7 Prof. ass. dr. Ekrem Gjokaj
2.5 O Gjuhë angleze 2 2 5 Dr. sc. Kadri Krsniqi
          30  
Viti i dytë
Semestri III
Nr. O/Z Lëndët L U ECTS Mësimdhënësi
3.1 O Kontabilitet 3 2 6 Dr. sc. Shaqir Rexhepi
3.2 O Menaxhimi i fermave 3 2 7 Prof. ass. dr. Sadik Maloku
3.3 O E drejta në biznes 2 2 5 Prof. ass. dr. Muharem Faiku.
3.4 O Bazat e financave 2 2 6 Prof. ass. dr. Ekrem Gjokaj
3.5 O Hortikulturë 2 2 6 Prof. asoc. dr. Isuf Lushi
          30  
Semestri IV
Nr. O/Z Lëndët L U ECTS Mësimdhënësi
4.1 O Sherbimet keshillimore në agrobiznes 2 2 6 Dr. sc. Nol Krasniqi
4.2 O Marketing agroushqimor 2 2 6 Prof. asoc. dr. Isuf Lushi
4.3 O Menaxhim agrobiznesi 3 2 6 Prof. ass. dr. Sadik Maloku
4.4 O Menaxhim financiar për Agrobiznes 2 2 6 Prof. ass. dr. Ekrem Gjokaj
4.5 O Komunikim biznesi 2 2 6 Prof. ass. dr. Kushtrim Braha
          30  
Viti i tretë
Semestri V
Nr. O/Z Lëndët L U ECTS Mësimdhënësi
5.1.1 Z Prodhimtaria organike 2 2 6 Prof. asoc. dr. Isuf Lushi
5.1.2 Z Teknologji  e prodhimit dhe përpunimi të produkteve perimore 2 2 6 Prof. asoc. dr.  Isuf Lushi
5.1.3 Z Mbrojtja e bimëve 2 2 6 Prof. ass. dr. Fadil Musa
5.1.4 Z Mjediset e mbrojtura 2 2 6 Prof. asoc. dr.  Isuf Lushi
5.2.1 Z Projekte në agrobiznes 2 2 6 Prof. ass. dr. Sadik Maloku
5.2.2 Z Kooperimi dhe Integrimi në Bujqësi 2 2 6 Prof. ass. dr. Arif Murraj
5.2.3 Z Bazat e botanikës ekonomike 2 2 6 Prof. ass. dr. Bekim Gashi
5.2.4 Z Kërkimet e marketingut 2 2 6 Prof. ass. dr. Kushtrim Braha
5.3.1 Z BE dhe politikat e përbashkëta bujqësore 2 2 6 Prof. ass. dr. Ekrem Gjokaj
5.3.2 Z Menaxhimi i turizmit rural 2 2 6 Dr. sc. Shpresim Domi
5.3.3 Z Zhvillimi rural 2 2 6 Dr. sc. Shpresim Domi
5.3.4 Z Menaxhim i karrierës 2 2 6 Dr. sc. Gentian Mehmeti
5.4.1 Z Çmimet dhe tregjet e produkteve bujqësore 2 2 6 Prof. ass. dr. Kushtrim Braha
5.4.2 Z Sjellja konsumatore 2 2 6 Prof. ass. dr. Kushtrim Braha
5.4.3 Z Menaxhimi i burimeve njerëzore 2 2 6 Prof. ass. dr. Sadik Maloku
5.4.4 Z Hyrje ne Biznesi ndërkombëtar 2 2 6 Prof. asoc. dr. Halil Kukaj
5.5.1 Z Menaxhimi i cilësisë së produkteve agroushqimore 2 2 6 Prof. asoc. dr. Shukri Maxhuni
5.5.2 Z Përpunimi i ushqimit dhe nutricioni 2 2 6 Prof. asoc. dr.  Shukri Maxhuni
5.5.3 Z Vreshtari dhe enologji 2 2 6 Prof. asoc. dr. Isuf Lushi
5.5.4 Z Ekonomiksi i administrimit publik 2 2 6 Prof. asoc. dr. Ilir Kapaj
5.6.1 Z Rrjeti i të dhënave të kontabilitetit në fermë (FADN) 2 2 6 Dr.sc. Nol Krasniqi
5.6.2 Z Informatikë biznesi 2 2 6 Prof. ass. dr.  Arsim Susuri
5.6.3 Z Statistikë e aplikuar 2 2 6 Prof. ass. dr. Ekrem Gjokaj
5.6.4 Z Logjistikë e avancuar në agrobiznes 2 2 6 Prof. asoc. dr. Ilir Kapaj
    36
Semestri VI
6.1 O Professional practice (12 weeks) 12 Prof. asoc. dr.  Isuf Lushi
6.2 O B.Sc. Thesis 12
    24

Qëllimi i këtij programi është që të përgadisë specialistë me formim të thelluar teorik dhe profesional, të aftë të mirë-orientohen në fushat e agrobiznesit, të njohin aspektet menaxheriale dhe kuadrin rregullator të sektorit të Agrobiznesit.

Përveç kontributit në komunitetin lokal, kombëtar dhe ndërkombëtar ky program studimor poashtu ka për mision të ofrojë edukim cilësor dhe të avancojë njohuritë dhe shkathtësitë praktike të studentëve. Si rezultat i kësaj studentët do mund të zhvillojnë aftësinë e mendimit kritik dhe kreativ, inovativ dhe interaktiv në zgjedhjen e problemeve të ndryshme dhe krijimin e kompetencave për vendimmarrje. Duke u bazuar në kurrikulën e këtij pogrami që në vete përfshinë lëndë nga shumë fusha të Agrobiznesit (shih. kurrikulën e programit), po ashtu, duke u bazuar në një literaturë të mjaftueshme analitike, hulumtuese dhe të përshtatshme si rrjedhojë e punës kërkimore-shkencore, synojmë që studentët tanë të jenë lider në fushën e Agrobiznesit. Ndjekja e studimeve të ciklit të parë në nivelin Baçelor në profilin “Agrobiznes”, do t’ju japë atyre një mundësi më shumë për të gjetur veten të përfshirë në sipërmarrjen dhe menaxhimin e aktiviteteve të Agrobiznesit. Kërkesat për të studiuar janë në rritje, pasi në përgjithësi, Agrobiznesi është perspektiva bazë e zhvillimit ekonomik në vendet në zhvillim siç është edhe rasti i Kosovës.

Programi i studimeve Baçelor “Agrobiznes” është program trevjeçar i studimeve dhe përfshinë 6 semestra me gjithsej 180 ECTS. Në semestrin e fundit (shih. Semestri i VI-të) studentët do të vijojnë praktikën profesionale gjatë gjithë semestrit dhe për pjesën praktike do të mbështeten vazhdimisht nga ndërmarrjet publiko-private të përfaqësuara nga anëtarët e Bordit Këshillëdhënës Industrial (tutje referuar si BKI) (Shtojca 2.1.2.) të FSHJM-së dhe jo vetëm. Të diplomuarit në këtë program studimesh do të mund t’i përgjigjen mjaft mirë nevojave të vendit, veçanërisht të zonave rurale dhe sistemit të Agrobiznesit në mënyrë që shfrytëzimi i burimeve natyrore të jetë sa më efikas. Duke marrë formimin e nevojshëm në fushën e menaxhimit të Agrobiznesit, ata (të diplomuarit) do të jenë promotorë dhe një potencial mjaft i mirë në dobi të organizimit të bizneseve të reja në sektorin e Agrobiznesit dhe menaxhimit efikas të këtij sektori, por dhe jo vetëm; zhvillimit të qëndrueshëm të zonave rurale; si dhe orientimit të zhvillimit të sipërmarrjeve bujqësore drejt mirëfunksionalitetit të tyre. Gjithashtu, si qëllim është edhe t’i aftësoj studentët për të vazhduar studimet e tyre në programin e ciklit të dytë – Master.

 

 

Analiza e shkurtër e tregut të punës

Në bazë të statistikave zytrare nga ATK (Administrata tatimore e Kosovës), rezulton që në rajonin e Prizrenit ushtrojnë aktivitetin e tyre mbi 300 ndërmarrje të Agrobiznesit, pra të prodhimit të ushqimit dhe ky numër pritet të rritet në të ardhmen, pavarësisht nga efektet e krizës globale, përfshirë këtu edhe atë të industrisë së Agrobiznesit si rezultat i rënies së kërkesës. Ndërmarrjet agrobiznesore janë të shumëllojta dhe mund të përfshijnë gjithë ndërmarrjet që e gjejnë veten në sistemin e Agrobiznesit, si: industritë e ofrimit të inputeve për fermën bujqësore, ferma bujqësore, industritë e përpunimit të produkteve bujqësore, industritë e tregtimit të këtyre produkteve si dhe të gjithë aktorët (bizneset) që bëjnë të mundur lëvizjen e produktit deri tek konsumatori i fundit. Këto ndërmarrje orientohen nga eksperienca, zhvillohen sidomos në zonat që janë relativisht të populluara dhe përqëndrohen më tepër në zona që kanë aktivitet të theksuar të prodhimit bujqësor (rasti i Prizrenit dhe komunave që e rrethojnë).

Vlen të theksohet se ky program nuk ekziston në asnjërën nga universitetet publike dhe private në nivel të Republikës së Kosovës, ndërkohë që nevojat e tregut dhe eksperiencat e vendeve më të zhvilluara dhe të përafërta në aspektin ekonomiko-social me Kosovën (rasti i Shqipërisë) tregon se fusha të tilla studimi janë mjaft të pranishme dhe shumë të kërkuara.

Krahasueshmëria me programet ndërkombëtare dhe këshillimi i jashtëm

Gjatë hartimit të kurrikulës së studimit jemi konsultuar me mjaft programe të universiteteve jashtë vendit që kanë drejtime të ngjashme studimi, si Universiteti Brno, Republika Çeke;Universiteti i Nitrës, Sllovaki; Universiteti Bujqësor i Tiranës, Fakulteti i Ekonomisë dhe Agrobiznesit. Poashtu, është shumë e rëndësishme të theksohet se FSHJM ka themeluar tashmë BKI-në në përbërje të të cilit janë përfaqësuesit e ndërmarrjeve të ndryshme publike dhe private, përfshirë edhe përfaqësuesit e Ministrisë së Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural; Agjensionin për Zhvillimin e Bujqësisë; Drejtorinë Komunale të Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural të Prizrenit, ku përmes këshillimit me këtë bord, përveç tjerash ne marrim edhe informacionet për nevojat e tregut të punës për të diplomuarit tanë. Për këtë arsye, konsiderojmë që Universiteti “Ukshin Hoti” në Prizren ka arsye dhe bazën e domosdoshme për ri/akreditimin e programit Agrobiznes, sepse përparësia kryesore e këtij planprogrami të hartuar dhe të propozuar për riakreditim, mbështetet në nevojën e padiskutueshme që ka sistemi i agrobiznesit në rajonin e Prizrenit por edhe në Kosovë për specialistë të kësaj fushe.

Objektivat e programit për të diplomuarit

  • Të përfitoj njohuri nga fusha e agrobiznesit dhe fusha e tyre e zgjedhur për hulumtim;
  • Të demonstroj njohuri teorike dhe praktike për identifikimin dhe zgjidhjen e problemeve të ndryshme në sektorin e agrobiznesit;
  • Të përfitoj njohuri dhe shkathtësi tënëvojshme për punësim në tregun e punës ose vazhdim të studimeve në nivele më të lartastudimore;
  • Të përfitoj njohuri të krahasueshme me modelet studimore ndërkombëtare të teorisë dhe praktikës së agrobiznesit;
  • Të jetë i aftë të ndërveproj dhe adaptohet në mjedise të ndryshme shoqërore dhe kulturore.
  • Të aftësohet për krijimin e start-up të bizneseve në zonat rurale;
  • Të aftësohet për menaxhimin e fermave dhe bizneseve bujqësore

Krahasueshmëria me programet ndërkombëtare dhe këshillimi i jashtëm

Gjatë hartimit të kurrikulës së studimit jemi konsultuar me mjaft programe të universiteteve jashtë vendit që kanë drejtime të ngjashme studimi, si Universiteti Brno, Republika Çeke;Universiteti i Nitrës, Sllovaki; Universiteti Bujqësor i Tiranës, Fakulteti i Ekonomisë dhe Agrobiznesit. Poashtu, është shumë e rëndësishme të theksohet se FSHJM ka themeluar tashmë BKI-në në përbërje të të cilit janë përfaqësuesit e ndërmarrjeve të ndryshme publike dhe private, përfshirë edhe përfaqësuesit e Ministrisë së Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural; Agjensionin për Zhvillimin e Bujqësisë; Drejtorinë Komunale të Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural të Prizrenit, ku përmes këshillimit me këtë bord, përveç tjerash ne marrim edhe informacionet për nevojat e tregut të punës për të diplomuarit tanë. Për këtë arsye, konsiderojmë që Universiteti “Ukshin Hoti” në Prizren ka arsye dhe bazën e domosdoshme për ri/akreditimin e programit Agrobiznes, sepse përparësia kryesore e këtij planprogrami të hartuar dhe të propozuar për riakreditim, mbështetet në nevojën e padiskutueshme që ka sistemi i agrobiznesit në rajonin e Prizrenit por edhe në Kosovë për specialistë të kësaj fushe.

Analiza e shkurtër e tregut të punës

Në bazë të statistikave zytrare nga ATK (Administrata tatimore e Kosovës), rezulton që në rajonin e Prizrenit ushtrojnë aktivitetin e tyre mbi 300 ndërmarrje të Agrobiznesit, pra të prodhimit të ushqimit dhe ky numër pritet të rritet në të ardhmen, pavarësisht nga efektet e krizës globale, përfshirë këtu edhe atë të industrisë së Agrobiznesit si rezultat i rënies së kërkesës. Ndërmarrjet agrobiznesore janë të shumëllojta dhe mund të përfshijnë gjithë ndërmarrjet që e gjejnë veten në sistemin e Agrobiznesit, si: industritë e ofrimit të inputeve për fermën bujqësore, ferma bujqësore, industritë e përpunimit të produkteve bujqësore, industritë e tregtimit të këtyre produkteve si dhe të gjithë aktorët (bizneset) që bëjnë të mundur lëvizjen e produktit deri tek konsumatori i fundit. Këto ndërmarrje orientohen nga eksperienca, zhvillohen sidomos në zonat që janë relativisht të populluara dhe përqëndrohen më tepër në zona që kanë aktivitet të theksuar të prodhimit bujqësor (rasti i Prizrenit dhe komunave që e rrethojnë).

Vlen të theksohet se ky program nuk ekziston në asnjërën nga universitetet publike dhe private në nivel të Republikës së Kosovës, ndërkohë që nevojat e tregut dhe eksperiencat e vendeve më të zhvilluara dhe të përafërta në aspektin ekonomiko-social me Kosovën (rasti i Shqipërisë) tregon se fusha të tilla studimi janë mjaft të pranishme dhe shumë të kërkuara.

Objektivat e programit për të diplomuarit

  • Të përfitoj njohuri nga fusha e agrobiznesit dhe fusha e tyre e zgjedhur për hulumtim;
  • Të demonstroj njohuri teorike dhe praktike për identifikimin dhe zgjidhjen e problemeve të ndryshme në sektorin e agrobiznesit;
  • Të përfitoj njohuri dhe shkathtësi tënëvojshme për punësim në tregun e punës ose vazhdim të studimeve në nivele më të lartastudimore;
  • Të përfitoj njohuri të krahasueshme me modelet studimore ndërkombëtare të teorisë dhe praktikës së agrobiznesit;
  • Të jetë i aftë të ndërveproj dhe adaptohet në mjedise të ndryshme shoqërore dhe kulturore.
  • Të aftësohet për krijimin e start-up të bizneseve në zonat rurale;
  • Të aftësohet për menaxhimin e fermave dhe bizneseve bujqësore